Yatak odanızın dekorasyonu için internetten bir abajur sipariş ettiğinizi hayal edin. Siparişi verdiğiniz satıcı, size abajurun ampulünü, ampulü takmak için altındaki duyu, kabloları ve elektrik fişini gönderiyor. Abajurun asıl estetik olan kısmını, ampulü çevreleyen parçasını siz kendi evinizde 3D yazıcınızla basıyorsunuz. İster kendiniz bir abajur tasarımı yapıp basıyorsunuz, isterseniz de satıcının size gönderdiği tasarım dosyasını 3D yazıcıya yükleyip onu basıyorsunuz. Verdiğiniz sipariş elinize ulaşınca, satıcının gönderdiği kısımlar ile kendi evinizde ürettiğiniz 3D parçayı birleştirip çok şık bir abajura sahip oluyorsunuz. İşte bu yeni üretim modelinin ismi: Ortaklaşa üretim modeli.
Ortaklaşa üretim modelinin en kritik oyuncusu 3D yazıcılar. Çok farklı tasarımlar yapmaya olanak sunan bu cihazlar giderek günlük yaşantımıza, evlerimizin içine giriyor. Kimi insanlar hobi için bir anahtarlık veya biblo tasarlıyor, kimileri projelerinde kullanmak için bir şase tasarlıyor. Ortak üretim modelinde ise 3D yazıcılar sayesinde insanlar satın aldıkları ürünlerin kabuk tasarımlarını kendi evlerinde yapıyor ve basıyor.
Ortaklaşa üretim modelinin öncüsü ve uygulayıcısı ‘Edelkrone’ isimli bir şirket. Bu şirket kamera ekipmanları üretip satıyor. Halihazırda sattıkları ürünlerin bazılarının Ortak konseptindeki versiyonlarını da bu sene satışa çıkarmaya başlamışlar.
Süreci daha iyi anlamak için Edelkrone’un Ortak üretim konseptine uygun olarak sattığı bir ürüne bakalım. Üç adımda ürünü elde etme sürecini kendi sitelerinde açıklamışlar. Öncelikle kritik ve özel parçaları sipariş ediyorsunuz. Sonrasında kalan parçaların 3D modelini siteden indiriyorsunuz ve 3D yazıcıdan basıyorsunuz. Son olarak da gelen parçalar ile kendi bastığınız parçaları birleştiriyorsunuz.
Şimdi, Ortak üretim modelini biraz analiz edelim. Avantajları ve dezavantajları neler olabilir? Öncelikle bu model, müşteriye ciddi bir maddi kazanç sağlıyor. Edelkrone’un sattığı ürünlere bakıldığında, bir ürünün Ortak üretim versiyonu normal versiyonuna göre ciddi anlamda daha uygun fiyata satılıyor. Bunun sebepleri, Ortak üretim modelinin üretici için maliyetleri ciddi oranda düşürmesi ve üretimin bir kısmını müşteriye devretmesi. Şu anki durumda, üreticilerin aynı ürün için birkaç tane kabuk tasarımı yapıp piyasaya sunması çok kolay değil. Çünkü, üreticiler için seri üretim parçalarında giriş maliyetleri ciddi anlamda yüksek. Aynı üründen onlarca üretip satmalılar ki kalıp maliyetini çıkabilsinler. Bu yüzden Ortak üretim, fiziksel ürün üreten ve satmaya çalışan üreticiler ve girişimciler için giriş maliyetlerini düşürücü ve cesaretlendirici bir adım olabilir.
Ortak üretim modelinin bir diğer avantajı ise kullanıcıların üretime aktif olarak katılması. IKEA etkisi sayesinde aktif olarak üretime katılan daha mutlu müşteriler yaratılabilir. Kullanıcılar aynı zamanda aldıkları ürüne uygun kendilerine özel yaratıcı tasarımlar yapabiliyorlar. Ayrıca kullanıcı, ürünün başına gelen herhangi bir hasarda tekrar kabuk kısmını 3D yazıcıdan rahatlıkla basabilir. Bu sayede uygun bir fiyata hasarını giderebilir.
Dezavantajlar veya olası sınırlamalar nelerdir? Ortak üretim modeline dahil olabilmek için insanların 3D yazıcılara ihtiyaçları var. ‘3D Yazıcı almak için vereceğim para buna değer mi?’ gibi sorular aklınızda oluşabilir. 3D yazıcının kendi parasını çıkarabilmesi için, müşteri belki 10-15 tane ürünü evinde üretmesi gerekiyor. Bu da Ortak üretim konseptindeki ürün çeşitliliğinin artmasının ve bir pazar oluşmasının ardından gerçekleşebilir.
3D yazıcıyı satın alıp üretime katıldığımızı farz edelim. 3D Yazıcıdan çıkan parçanın (kapağın), hazır gönderilen ürün kadar pürüzsüz ve kullanılabilir olması gerekiyor. Her kullanıcıdaki 3D yazıcı farklı kapasitede olacak ve farklı kalitede parçalar çıkaracak. Ürün kalitesi göz önünde bulundurulduğunda bu bir sınırlama olabilir. Bir diğer sınırlama ise 3D yazıcı veya bilgisayar kullanımı konusunda kullanıcının gerekli teknik yeterliliğe sahip olmaması. Ama bu da aşılamaz bir zorluk değil. Tasarım dosyalarını yazıcıda basmak için ve basılan parçaların fiziksel olarak birleştirilmesi için anlaşılır şekilde hazırlanmış bir kullanıcı talimatı bu sorunu çözecektir.
Ortak Üretim konsepti girişimciler, üreticiler ve kullanıcılar için yenilikçi bir yol. Halihazırda kullandığımız çoğu elektronik cihaz veya küçük tasarım eşyaları Ortak üretim konseptinde üretilebilir ve satılabilir. Bunun için var olan elektronik ürünlerin kabuk tasarımlarının veya plastik parçalarının tasarımlarının yenilenmesi ve 3D yazıcı kullanımının yaygınlaşması gerekiyor. Bu modele uygun daha fazla ürün piyasaya sürüldükçe pazar genişleyecek ve talep artacaktır. Böyle bir pazarın oluşması ve bu modelin yaygınlaşması beni gerçekten çok heyecanlandırıyor. Peki ya sizi?
Linkler ve videolar:
Edelkrone’un nihai amacı Ortaklaşa üretim modeline katılmaları için insanları cesaretlendirmek ve bir pazar oluşturmak. Bu site oluşturulmaya çalışılan pazarın ilk adımı sayılabilir.
Fikir oluşturması açısından Edelkrone ekibinin geliştirdiği Ortak Üretim konseptindeki ürünleri gözden geçirebilirsiniz.
Edelkrone ekibinin Ortaklaşa Üretim Modelini anlattığı video.