Yeni Yıl Ritüelleri

Konuk Yazar: Zehra Canoğlu

Ritüellere inanır mısınız? Yılbaşı heyecanı farklı kültürlerde yetişmiş pek çok birey için aynı etkiye sahip. Farklı kültürlerin farklı ritüellerinin birleştiği bir nokta var. Hepsi daha mutlu, huzurlu, bereketli bir yeni yılı istiyor. Bireyler enerjilerini yoğunlaştırıyor ve dilediklerinin verdiği enerjiyle daha mutlu ve umut dolu hissediyor.

Size ritüelleri anlatmadan önce… Yeni yıl her bireyde farklı duyguyu hissettirir. Kimisi “Evet işte yeni güzel bir yıl geliyor.” dercesine heyecanlanırken kimisi geçmiş yılı için pişmanlık duyabiliyor. Bu yazıyı kaleme alırken sizlere şunu söylemek isterim: Her birey fırsatlara ulaşımda eşit durumdaysa istediği, isteyip de yarıda bıraktığı, isteyip yapıp başarıyla sonuçlandıramadığı her olay ve durum için her zaman yeni bir şansa sahiptir. Şans, bireye özgüdür. Umudunuzdan hiçbir zaman vazgeçmeyip her yeni yıla heyecanla merhaba diyebileceğiniz gibi her güne de heyecanla merhaba demeyi unutmayın.

Yılbaşı renklerinin neden yeşil ve kırmızı olduğunu biliyor musunuz? Kokina çiçekleri… yaprakları yeşil, çiçekleri kırmızı olan kokina cansız renklerin hüküm sürdüğü kış ortasında canlı renkleriyle etrafa heyecan katıyor. Kokina çiçeğiyle renklerin öne çıkmasını sürdüren şey reklam oldu: Coca Cola’nın yılbaşı heyecanını gösterdiği reklamında kırmızı noel baba ile yeşil renkler bulunuyor. Çarpıcı reklam pek çok bireyin ilgisini çekti ve dünya çapında yılbaşı renkleri kırmızı ve yeşil olarak kaldı. Bu renklerin kullanıldığı kutlamaların yeni yılda şans getireceğine inanılıyor. En az renkler kadar popüler ve evrensel hale gelmiş çam ağacı süslemeleri de 16. yüzyıla kadar dayanıyor. Almanlardan çıkan kültür, Hristiyanlık’ta İsa’nın doğumunun simgesi haline geldi. Dini ve kültürel etkilerle tüm dünyaya yayılan gelenekle birlikte çam ağacı ve renkler yılbaşı kutlamalarının vazgeçilmezleri haline geldi.

Yunan mitolojisinde bereket ve doğurganlığı temsil eden nar aynı zamanda Anadolu’da da bereket tanrıçalarının elinde tuttuğu bir meyve. Narın olumsuz değerlendirildiği bir kültür olmamakla birlikte hemen hemen hepsinde bereketi temsil ediyor. Ülkemizde çokça yapılan nar ritüeli en uzun gece olan 21 aralık gecesi veya yılbaşında evin kapısının önünde yere atılıp kırılarak yapılıyor. Nar taneleri ne kadar çok etrafa yayılırsa yeni yılın o kadar bereketli olacağına inanılıyor.

Eminim ki sosyal medyada hepimizin gördüğü 12 üzüm yeme ritüelini şöyle açıklayayım: İspanya’da ortaya çıkan ritüel her bir saat dilimini temsil eden 12 üzümü yeni yıla saniyeler kala yenmesi ile yeni yılda tüm dileklerin gerçekleşeceğine işaret ediyor. Aynı zamanda topraktan alınan ürün ve yılın getirdiği kazançlara minnettarlığı ifade etmek için de yapılıyor. Aslında hem eski yıla bir teşekkür hem yeni yıla bir merhaba deniyor.

İlginç bulduğum bir diğer ritüel ise, her ayı simgeleyecek şekilde tüm yıla bereket getireceğine inanılan 12 yuvarlak meyve yeme ritüeli. Filipinler’de uygulanan gelenek aynı zamanda İtalya’da da yuvarlak meyvelerin madeni paraya benzetilmesi nedeniyle uygulanıyor.

Tabii ki anlatmakla bitiremeyeceğimiz, eğlenceli, farklı pek çok ritüel var. Ben en çok ilgimi çekenleri sizinle paylaşmak istedim. Benim düşüncemde size iyi gelen, daha umut ve mutluluk dolu hissettiren her eylem ritüel niteliğinde. Belki üzüm yiyince değil de fasulye yiyince yeni yılınız size çok daha bereketli ve huzur dolu gelecektir. Kim bilir? Yeter ki her zaman daha iyisi için enerjiniz bol olsun. Enerjiniz daha bol olmak zorunda da değil. Eminim ki kalbiyle bakan her bireyi en güzeli, en bereketlisi her zaman bulur.